Aliexpress’de gezerken rastladığım ve hep yapmayı planladığım proje tamamlandı. Zaten yazın bu projeyi yapmıştım ama videosunu ancak ancak çekebiliyorum. Devre çok basit, küçük ve ucuz (tabi pandemi nedeniyle nakliye fiyatı sayılmazsa!).
Bu devre girişine bir güneş paneli, çıkışına da bir LED (ler) bağlanıyor. Ayrıca kart üzerinde Li_Ion pil bağlantı yerleri var. Güneş panelinden gelen enerji ile pil şarj olurken, gece karanlıkta da bu şarj olan pil LED’leri yakıyor. Çalışma mantığı bu.
Devrenin boyu 3 cm eni 2 cm. Sadece 2 transistör, 3 direnç, bir diyot ve bir sigortadan oluşuyor. Tabi böyle olunca devreyi satın almak yerine kendimizin yapması daha güzel diye düşündüm. Devrenin şeması da zaten site üzerinde verilmiş. Ayrıca yine satıcı sitesinde bu devrenin 2S, 3S için de kullanılabileceği ve akım sınırlamaları da verilmiş. Hemen devrenin nasıl çalıştığını inceleyelim:
Bu devrenin çalışmasında aslında ilginç olan şey devrenin nasıl olup da sadece gece ışık verdiği, gün boyu LEDlerin sönük kaldığı. Ne de olsa devrede bir fotodirenç, fotodiyot vb yok! Güneş panelinden elde edilen gerilim R1 direnci üzerinden T1 transistörünü iletime geçirir. Bu transistörün kollektör ucu gnd hattına çekilmiş olduğundan T2 transistörünün bazı da gnd hattında kalır ve T2 transistorü OFF olur. Bu durumda bu koldan akım geçmez ve LEDler yanmaz. Ama güneş panelinden gelen enerji 1N5822 diyotu üzerinden bataryayı şarj eder. Ortamda güneş azaldığında panelden gelen gerilim de düşmeye başlar. Bu gerilim T1 transistörünü çalıştıracak 0.6 volt civarının altına düştüğünde bu transistör kesime gider, çalışmaz. Bu durumda R2 ve R3 direnci üzerinden bataryaya bağlı olan T2 transistörünün bazı bu transistörü iletime geçirir. Bu durumda bu transistör üzerinden akım geçebilir ve bu şekilde LEDler yanar. Bu durum T1 transistörünün yeniden iletime geçmesine kadar devem eder. T1’in iletime geçmesi ortamda ışık olduğunun yani sabah olduğunun göstergesidir. Tüm devrenin çalışması bu kadar basit. Bu devrede kullanılan diyot 1N5822 az güç kaybı olan 3A akım çekilebilen bir schottky diyot. Ama buradaki görevi aslında 5 volt olan panelden gelen gerilimi üzerinde tüketeceği 0.6 volt ile 4,4 volta düşürmek. Çünkü Li-Ion pillerin en fazla şarj edilebileceği gerilim 4.25 volt civarı.
Benim kurduğum devrede birkaç değişiklik var. Birincisi kullandığım güneş paneli 6 volt. O yüzden gerilimi 4.2 volt civarına düşürmek için üç tane diyot kullandım. Panel küçük olduğu işin 1A akım çekebilen ucuz 1N4001 diyot kullandım. İkinci değişiklik 20-25 tane LED kullandığım için T2 transistörünü daha güçlü olan ve soğutucu takılabilen (TO126 kılıflı) BD139 ile değiştirdim. 25 LED bağladığım devrede herhangi bir ısınma olmadı ama, yine de daha fazla akım çekilebilen bu transistörü kullandım. Devrede sigorta kullanmadım, onun yerine LEDlerin üzerinden geçen akımı kontrol eden bir seri direnç ekledim. Bu direncin değeri batarya gerilimi ve kullanılan LEDlerin gerilimine göre hesap edilmeli. Laptop bataryasından çıka 186650 pil 25 LEDi bir gece rahatlıkla yakabiliyor.
Bu devre kolay kurulumu ve basit yapısıyla herkesin yapabileceği bir devre. Tek problem 18650 pilin şarj, deşarj, kısa devre ve sıcaklık ile ilgili bir koruma olmaması. Önümüzdeki çalışmada bunun üzerinde duracağım.
Projesiz kalmayın, sağlıkla kalın. Yeni çalışmada görüşebilmek dileği ile…
Ürün Linki: https://tr.aliexpress.com/item/4000317395956.html?spm=a2g0o.cart.0.0.30453c00dAXG2h&mp=1
1N5822 Diyot Data Sheet: https://www.st.com/resource/en/datasheet/1n5822.pdf
Eğitim Şart 