Daha önce projelerimizde kullandığımız, laptop bataryalarından elde ettiğimiz 18650 Lityum Ion polimer pillerin şarj durumunu gösteren basit bir devre yaptık. Bu projede birkaç direnç, bir diyot, bir transistör ve iki renk LED kullandık. Kullanılan BC547 NPN tipi düşük güçlü, TO-92 kılıflı bir transistör. Benzer transistörlerle de bu devre çalışacaktır.
Devrenin beslemesi zaten gerilimini ölçmeye çalıştığımız pil. Bu pillerin çalışma gerilimi 3.7 volt olarak belirtilmişse de 4.1 volt ile 2.5 volt arasında çalışıyor. Deşarj olurken 2.5 voltun altına inmemesi gerekiyor. Yani bu devrede de bu aralıkta çalışacak. Yineden en alt uçtan başlarsak 2 volt civarında kırmızı LED yanıyor. Çünkü kırmızı LED’in çalışma gerilimi 1.7 volt civarında ölçüldü. Bu LED’in sönmesi için transistörün iletime geçmesi ve kollektör geriliminin düşmesi gerekiyor. Bu NPN transistörü çalıştırmak için Baz-Emiter geriliminin 0.6 volt civarında olması gerekiyor. Bu gerilimi de R4 direnci üzerinden elde ediyoruz. (Transistörün çalışma ne zaman çalışmaya başlayacağını belirlemek için bu direnci değiştirmek yeterli)
Transistörün bazına bağlanan 1N4001 diyotu da çalıştığı zaman üzerinde yaklaşık 0.6 volt gerilim düşmesine neden oluyor. Seri bağlı LED ise yaklaşık 1.8 volt civarında gerilim düşmesini sağlıyor. İşte transistörün ON olabilmesi için pildeki gerilimin bu gerilimlerin toplamından daha da büyük olması gerekiyor. Tepedeki R2 direncinin de gerilim düşürdüğünü unutmayın.
Yukarıdaki değerleri verilen devre elemanlarıyla bu devre yaklaşık 3.3 voltun üzerinde sadece sarı LED yanıyor. 3.3 volt ile 2.6 volt arasında her iki LED de yanıyor, 2.6 voltun altındaki pil gerilimlerinde ise sadece kırmızı LED yanıyor. Bu da bize sadece sarı LED yandığı zaman bu pilin şarj durumunun iyi olduğunu, diğer durumlarda şarj edilmesi gerektiğini söylüyor.
Sadece bu aralıklarda çalıştığı için; yalın olması açısından devreye aşırı voltaj koruması eklenmedi. Bu tür devrelerde aslında TL431 zener diyotları da kullanılıyor. Bunlar aslında gerilimleri değiştirilebilen ayarlı zener diyotlar. Belki onunla da bir proje gerçekleştirebiliriz.
Basit bir hafta sonu projesi oldu.
Hoşça kalın…
Eğitim Şart 