Evet bu projemizde son günlerde oldukça popüler olan Lityum İyon pilleri şarj etmek için kullanabileceğimiz bir devre gerçekleştirdik. Bu devre tek bir pili şaj etmek için kullanılıyor. Aslında 4-5TL civarında hazırını satın alabilirsiniz. Ama bu bizim yaptığımız.
Burada şarj ettiğim pil 18650. Bu pilin çapı 18 mm, boyu da 65 mm. Sondaki 0 ise pilin silindirik yapıda olduğunu gösteriyor. Piyasada satılıyor.
Ancak bu pillerin dizüstü bilgisayarların şarj aletlerinde kullanıldığını biliyoruz. Pilin çıkış gerilimi 3,7 Volt. Dizüstü bilgisayar şarjlarında genellikle seri ve paralel bağlanarak çoklu olarak bulunuyor. Özellikle bitmiş denilen şarj aleti sökülüp içerisinden bu piller çıkartıldığında içlerinden bazıları kullanılabilir çıkabiliyor. Ben de onlardan çıkarttım. Şarjlardan çıkan bu pillerin avantajı fabrikasyon olarak bilgisayarın şarj durumunun önemli olmasından dolayı şu anda yeni olarak satılan Çin malı pillerden daha kaliteli olmaları. Ancak bu piller tehlikeli ve sökerken (şarj aletini parçalarken) dikkatli olunmalı. Çünkü sert plastik size zarar verebilir. Daha önemlisi bu piller yapısal olarak de tehlikeliler. Sökerken kısa devre olmamalarına dikkat şart.
Gelelim devreye. Oldukça basit elemanlardan kurulmuş. İki işlemsel Yükselteç (Operational Amplifier: Op-Amp) içeren LM358, bir PNP transistör (S8550), birkaç direnç ve kondansatör ile gösterge olarak kullanacağımız değişik renklerde üç LED.
İşlemsel yükselteçler giriş-çıkış voltaj kazancı büyük olan devre elemanlarıdır. Burada; (+) girişleri (Non-Inverting Input) (-) girişlerinden (Inverting Input) daha büyükse +Vcc, (-) girişleri (+) girişlerinden daha büyükse -Vcc çıkışı veriyor. Biz Vcc olarak 5 volt kullanıyoruz, -Vcc miz ise 0. Buna dikkat!
Li-Ion piller şarj edilirken kademeli gerilim ve akıma ihtiyaç duyarlar. Sürekli şarj edilmezler, dolduğu zaman şarj kesilmelidir. O yüzden akıllı şarj aletlerine ihtiyaç duyulur.
Bizim devremizde pil şarj olurken LM358’in 7 numaralı çıkışının aktif olduğunu, bu çıkışın pilin geriliminden büyük olduğunu gösteren kırmızı LED yanıyor olacaktır. Pildeki gerilim yeterli seviyeye ulaştığında LM358’in 1 numaralı çıkışının aktif olduğunu, artık bizim devremizin pili doldurmadığını gösteren yeşil LED yanacaktır.
Sarı LED devrede gerilim olduğunu gösterir. Bu gerilimin sebebi pil de olabilir, güç kaynağı da. Yani devreye güç verdiğimizde de, gücü kesip sadece pili taktığımızda da yanacaktır.
Önce devreyi board üzerinde denedim. Çalıştırınca pertinaksa geçtim. Boş pili yaklaşık iki buçuk saatte doldurdu.
Bu devreyi yapan arkadaş baskı devreyi çizip hazırlatmış. (https://www.youtube.com/watch?v=4CXox_fPG40)
Ben delikli pertinaks üzerine lehim yolu ile birlikte tekli tel kullanarak oluşturdum. Zaten çok karmaşık bir devre değildi. Ancak lehimleme işlerinin kolay olması için pertinaksı ve tek telli kabloyu kullanmadan önce zımparalayarak üzerinde oluşan bakır oksitlerden temizledim. Ayrıca işi kolaylaştırması açısından Fritzing üzerinde baskı devre şeması çıkartıp, o yolları izledim.
(Ben yukarıdaki devrenin tam tersini yapmışım. Her şey iyiydi de sadece LM358 in pinleri yanlış oldu. 8 bacağı da ters tarafa eğmek zorunda kaldım. Yani benim projemda resimde görünen LM358’in altı 🙂 )
Yapabileciğimiz basitlikte yani projelere devam…
Eğitim Şart 